Ağustos ayından itibaren başlayan ve hafta sonuna doğru azalan, hafta başı ise hızlanan bir ekonomik kriz ile karşı karşıyayız. Her ne kadar ülkemizi çok fazla etkilemese de ( finansal bir oyuncu olmayan normal vatandaşları ) dünyadaki birçok kişi ve kurum etkilenmiştir. Ülkemizde ise olumlu görülmüş, Merkez Bankası dolar satar hale gelmiştir. Hafta sonu ise dolar 1.42’lerden, 1.36’lara kadar düşmüştür.
03 Mayıs 2007 tarihinde yazdığım ‘’ Sihirli bir söz aklımda ‘’ adlı makalemde ‘’ gün gelmeden aklımda demeniz gerekir ‘’ diyerek bu krizlerin her zaman olabileceğini söylemiştim. Bu kriz ülkemizin ekonomik etkenlerinden değil tamamıyla dış piyasadaki fon ihtiyaçlarından kaynaklanmaktadır. Peki ABD de oluşan fon açıkları doları neden artırmaktadır, ülkemizde bir kriz olduğunda YTL düşerken yani zayıflarken Amerikan doları bunun tam tersi olarak neden artmaktadır. Bunun iki ana nedeni vardır Küresel sermaye ve EURO’ nun, dolara kotasyonudur.
Özellikle 1990’lardan itibaren hızlanan küresel sermaye birçok ülkeye sermaye aktarımı yapmıştır. Bu aktarımın ana kaynağı da Amerikan çıkışlıdır. Burada sermayenin Amerika’dan çıkması demek Amerikan sermayesinin çıkması olarak değerlendirmemek gerekmektedir. Örneğin Japonya Amerika’ya çok fazla ihracat yapan bir ülkedir, ancak, bu ihracatın bedelinin büyük bir kısmı Amerikan finans piyasalarında kalmaktadır. Bu Avrupa içinde hatta dünya içinde böyledir. Bu nedenle Amerika da ortaya çıkacak bir kriz diğer ülkelerde hemen yansıyacak ve dünyada büyük bir buhrana neden olacaktır.
İkinci olarak Avrupa, II. Dünya Savaşı sonrası 1944 yılında Bretton Woods anlaşması ile çıkaracakları milli paralarını dolara endekslemişlerdir. Merkez bankalarında bulunan dolar oranında milli para çıkartma eğilimi nedeniyle, dolarda oluşacak bir sorun Avrupa’yı da etkileyecek hatta krize götürecektir.
Amerika son dönemde, özellikle de Irak Savaşının maliyetleri nedeniyle sürekli olarak bir kriz içerisindedir. Doların bütün müdahalelere rağmen değer yitirmesi ve Amerikan bütçesinin büyük oranlarda açık vermesi, şu an için ötelenen bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Ben bu durumu evin hamarat! Kızının süpürdüğü tozları halının altında biriktirmesi olarak görmekteyim, bu birikintiye basmamak için çevresini dolaşanlar bir gün yanlışlıkla ya da artık yeter diyerek bu halıya bastığında o ev toz içinde kalacaktır. O evin temizlenmesi ise o kadar kolay olmayacaktır.
Şu anda tüm dünya Amerika’ya bir şekilde bağlanmıştır ve zorunlu olarak bu krizleri üstlenmeye çalışmaktadır. Aynı gemide olmanın verdiği etkiyle Amerika’yı her seferinde kurtaran dünya, bu duruma ne kadar dayanacağı ya da buna ne kadar gücü yeteceği de düşünülmesi gereken bir konudur. Aslında bazı hesaplar da yapılmaktadır.
03 Mayıs 2007 tarihinde yazdığım ‘’ Sihirli bir söz aklımda ‘’ adlı makalemde ‘’ gün gelmeden aklımda demeniz gerekir ‘’ diyerek bu krizlerin her zaman olabileceğini söylemiştim. Bu kriz ülkemizin ekonomik etkenlerinden değil tamamıyla dış piyasadaki fon ihtiyaçlarından kaynaklanmaktadır. Peki ABD de oluşan fon açıkları doları neden artırmaktadır, ülkemizde bir kriz olduğunda YTL düşerken yani zayıflarken Amerikan doları bunun tam tersi olarak neden artmaktadır. Bunun iki ana nedeni vardır Küresel sermaye ve EURO’ nun, dolara kotasyonudur.
Özellikle 1990’lardan itibaren hızlanan küresel sermaye birçok ülkeye sermaye aktarımı yapmıştır. Bu aktarımın ana kaynağı da Amerikan çıkışlıdır. Burada sermayenin Amerika’dan çıkması demek Amerikan sermayesinin çıkması olarak değerlendirmemek gerekmektedir. Örneğin Japonya Amerika’ya çok fazla ihracat yapan bir ülkedir, ancak, bu ihracatın bedelinin büyük bir kısmı Amerikan finans piyasalarında kalmaktadır. Bu Avrupa içinde hatta dünya içinde böyledir. Bu nedenle Amerika da ortaya çıkacak bir kriz diğer ülkelerde hemen yansıyacak ve dünyada büyük bir buhrana neden olacaktır.
İkinci olarak Avrupa, II. Dünya Savaşı sonrası 1944 yılında Bretton Woods anlaşması ile çıkaracakları milli paralarını dolara endekslemişlerdir. Merkez bankalarında bulunan dolar oranında milli para çıkartma eğilimi nedeniyle, dolarda oluşacak bir sorun Avrupa’yı da etkileyecek hatta krize götürecektir.
Amerika son dönemde, özellikle de Irak Savaşının maliyetleri nedeniyle sürekli olarak bir kriz içerisindedir. Doların bütün müdahalelere rağmen değer yitirmesi ve Amerikan bütçesinin büyük oranlarda açık vermesi, şu an için ötelenen bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Ben bu durumu evin hamarat! Kızının süpürdüğü tozları halının altında biriktirmesi olarak görmekteyim, bu birikintiye basmamak için çevresini dolaşanlar bir gün yanlışlıkla ya da artık yeter diyerek bu halıya bastığında o ev toz içinde kalacaktır. O evin temizlenmesi ise o kadar kolay olmayacaktır.
Şu anda tüm dünya Amerika’ya bir şekilde bağlanmıştır ve zorunlu olarak bu krizleri üstlenmeye çalışmaktadır. Aynı gemide olmanın verdiği etkiyle Amerika’yı her seferinde kurtaran dünya, bu duruma ne kadar dayanacağı ya da buna ne kadar gücü yeteceği de düşünülmesi gereken bir konudur. Aslında bazı hesaplar da yapılmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder